Wat met ernstige verwondingen bij valincidenten?

Ouderen die niet meer goed kunnen zien, die niet meer goed te been zijn maar nog niet bedlegerig of die last hebben van duizeligheid lopen een hoog risico om te vallen.

In de Vlaamse woonzorgcentra viel gedurende de maand mei vorig jaar dan ook bijna 12 procent van de bewoners minstens een keer. In sommige rusthuizen, zoals Huize Westerhauwe in Bredene, loopt dat cijfer zelfs op tot bijna 30 procent.

Over de ernst van de valpartijen in de individuele rusthuizen is niets geweten. Volgens Koen Milisen, als professor gespecialiseerd in de ouderenzorg (KU Leuven) en voorzitter van het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie Vlaanderen, lopen ouderen meestal geen of lichte letsels op, zoals een schaafwonde. "Bij 10 tot 15 procent van de valincidenten ontstaan wel ernstige verwondingen zoals breuken. Als het om een heupbreuk gaat, is het vooruitzicht niet goed: 20 tot 25 procent van de ouderen met een heupbreuk overlijdt binnen het jaar."

"Dat betekent niet dat de ouderen gefixeerd moeten worden, bijvoorbeeld met een voorzettafel of een gordel. Door fixatie bewegen ouderen minder en nemen spierkracht en evenwicht af. Dat verhoogt het risico op een ernstige valpartij. Aangepaste kinesitherapie en bewegingsoefeningen om de spieren en het evenwicht te trainen, zijn dus de beste preventie."

Een goed medicatiebeleid speelt overigens ook mee. Milisen: "Slaapmedicatie en antipsychotica kunnen de beweeglijkheid van de ouderen verlagen, en werken zo valpartijen in de hand."

Dirk Pareyn, directeur van woonzorgcentrum Huize Westerhauwe, zet precies daarop in. "In overleg met de artsen en de familie evalueren we nu de medicatie die kans op vallen verhoogt. Wat de fixatie betreft, doen we het al goed."

Pareyn zegt dat hij niet wil worden afgerekend op de vele valpartijen in het woonzorgcentrum. "We registreren al sinds 2002 alle valpartijen. De ernst van de valpartijen is sindsdien gedaald. Maar we gaan natuurlijk aan de slag met het cijfer, en zullen nog meer aandacht hebben voor beweging, bijvoorbeeld door meer looprevalidatie en animatie."